پیران اورامانات

پیران اورامانات این شفابخش‌های آیینی به مانند پیرشالیار هنوز هم در عقیده و آیین‌های مردم این منطقه جای دارند. متاسفانه به صورت مکتوب از تاریخ منطقه اورامانات و آیین‌های این منطقه باستانی در هیچ سند و نوشته‌ای از گذشته چیزی به جا نمانده است. هر آنچه در این منطقه آن هم با قدمتی به درازای تاریخ و فرهنگی باستانی می‌دانیم صرفا اطلاعاتی است که سینه به سینه و توسط گذشتگانمان برایمان به جای مانده است. در کلوت این‌بار از پیران اورامانات این مرشدان شفابخش خواهیم گفت.

در گورستان اصلی اورامانات تخت که به روایتی پیرشالیار هم در آن دفن شده است، پیران و مرشدان دیگری نیز از این منطقه، در این گورستان دفن شده‌اند. پیران اورامانات در حقیقت مرشدانی شفابخش بوده که هنوز هم عقیده و اعتقادات مردم این منطقه باستانی به آن‌ها باز می‌گردد.

مرشدانی که به عقیده مردم این منطقه باستانی، دارای شفابخشی و کرامات بسیاری می‌باشند.

درست در پایین صحن حیاطی که در قسمت جلوی مقبره پیرشالیار قرار دارد، محوطه‌ای سنگ‌چین شده با درختانی کهن، قرار گرفته که در آن پارچه‌هایی نازک و رنگی، به صورت ننو و گهواره به این درختان کهنسال آویزان شده است.
مردم منطقه اورامان از این پیر، به عنوان مرشدی اعظم که شفابخش زنان نازا است یاد می‌کنند، پیری با کرامات بسیار که حتی پس از مرگ‌اش هم این کرامات وجود و ادامه دارد.
هنوز هم عقیده بسیاری بر این است که این مرشد و پیر می‌تواند زنان نازا را شفا بخش باشد. (متاسفانه از نام این پیران اورامانات، مرشدان شفابخش اطلاعی در دست نیست.)

مطابق دیگر آیین‌های این منطقه، در اینجا نیز طایفه‌ای از اورامانات تخت به این کار رسیدگی می‌کنند. شیوه و رسم این‌گونه است که خانواده‌ زن نازا با مراجعه به این طایفه و دادن پارچه‌ای برای این قصد، نیت خود را اعلام می‌کنند.
سپس یکی از اعضای طایفه، با پهن کردن این پارچه‌های رنگی به صورت ننو، درون این محوطه سنگ‌چین‌ شده و در زیر درختان، آن‌هم فقط در یک روز چهارشنبه، به مدت چهار هفته صبر می‌کنند. پس از آن هر آنچه در این مدت، از محیط و درختان بالای آن، درون پارچه افتاده است را جمع کرده و به خانواده زن نازا تحویل می‌دهند.
خانواده زن نازا، به نوعی باید این جمع شده‌ها را به نوعی به خورد زن نازا دهند. به عنوان مثال به صورت دمنوش و یا پودر کردن و ریختن در غذای وی، تا بدون اطلاع از آنچه رخ داده و نذری که شده، دمنوش یا پودر حاصل خورده شود و اثر بخشی داشته باشد.

در حال حاضر انجام این رسم و آیین تماما
توسط خانمی به نام خورشید خانم در منطقه اورامانات صورت می‌گیرد.

این‌گونه اعتقادات هنوز هم در میان مردم رواج دارد و بعضا دیده شده که این اعتقاد به حقیقت، درمانی برای گرفتاری‌های حاصل آن‌ها است. هر چه هست هنوز هم در این عصر، مردمان کرد اورامی و همسایگان آن‌ها به این اعتقادات پایبند هستند.