تک درخت روییده بر سنگ ارسنجان کجا قرار دارد؟ در سایت کلوت از شهر ارسنجان و این تک درخت زیبا خواهیم گفت.
ارسنجان یکی از شهرهای استان فارس و مرکز شهرستان ارسنجان از نقطه نظر تقسیمات کشوری است. بر پایه مستندات مکتوب، نام اولیه شهر ارژنگان یا ارسنگان بوده است که به مرور به ارسنجان تغییر پیدا کرده است. از این شهر در فارسنامه ناصری و آثار العجم فرصت الدوله شیرازی ذکر شده ولی متاسفانه تاریخی برای ساخت و شکل‌گیری شهر در دست نیست. با توجه به آثار باستانی و کهن این شهرستان به مانند ایوان قدمگاه که قدمتی از دوره هخامنشیان برای آن متصور می‌شود میتوان تاریخ بنای شهر را نیز به آن دوران نسبت داد.
اطراف شهر ارسنجان را جنگل‌های پوشیده از درختان بنه، کلخونگ، ارژن، بلوط، انجیر کوهی و گز با کوه‌های نسبتا بلند احاطه کرده است. شهر ارسنجان در شمال شرق استان فارس قرار دارد که با مرکز استان، شهر شیراز حدود ۱۴۰ کیلومتر فاصله دارد. ارسنجان با شهرستان‌های پاسارگاد و بوانات از سمت شمال، شهرستان نیریز از شرق، شهرستان مرودشت از سمت غرب و از سمت جنوب نیز با شهرستان خرامه همسایه می‌باشد.
سال‌ها است تک درختی تنها، در دامنه کوه مشرف به شهر ارسنجان بر روی تکه صخره‌ای بزرگ، جدا شده از کوه رشد کرده و به نمادی از مقاومت درآمده است. در دامنه کوه صخره‌های بزرگ و کوچکی به صورت تخته سنگ‌های بزرگ و کوچک که مشخصا در اثر ریزش از کوه جدا شده‌اند دیده می‌شود. میتوان حدس زد دانه این درخت توانسته بر روی آن جوانه زده و رشد نماید و با تبدیل شدن به درختی استوار به سنگ نیز غلبه کند. در دهه اخیر مردم شهر ارسنجان نام این درخت را مروارید سبز و سنگ را سنگ صبور گذاشته‌اند ولی به اشتباه نوع درخت را بنه تشخیص داده‌اند و این اشتباه در تمامی سایت‌ها و فضای مجازی نشر داده شده است.
از نظر علمی، تک درخت روییده بر سنگ ارسنجان از نوع کلخونگ با نام علمی Pistacia Khinjuk است که در انگلیسی با نام Lentisque Bombay، یک نوع درخت از تیره بنه و شبیه به بَن می‌باشد. درخت با رشد خود ریشه‌اش را در شکافی از سنگ فرو برده و به زمین رسانده است، به نحوی که سنگ را با همه بزرگی و ارتفاع زیاد شکافته و ترک عمیقی را بر روی آن ایجاد کرده است. سنگی که با بیش از ۶ متر ارتفاع و بزرگی خود نتوانسته در مقابل اراده نهالی جوان، که اکنون به درختی تنومند تبدیل شده مقاومت کند و اکنون به عنوان نماد شهر ارسنجان شاهد بازدیدکنندگان بسیاری از شهرهای اطراف است.
همان‌طور که گفته شد تک درخت روییده بر سنگ ارسنجان از نوع کلخونگ، خینجوک یا خنجوک بوده که یک نوع درخت از تیره بنه و شبیه به بَن است. میوه این درخت شباهت‌های زیادی به میوه درخت بنه دارد و از همین جا است که مردم این درخت کلخونگ را با بنه اشتباه گرفته‌اند. میوه کلخونگ کوچک و ریزتر از میوه درخت بنه با پوسته‌ای نرم است و بد نیست بدانیم ذات و ژنتیک این گیاه بر اساس رشد در کوه‌ها و شیارهای حاصل در بین سنگ‌ها است و در مقابل خشکی و سرما بسیار مقاوم است که خود بر اثبات نوع درخت حکایت می‌کند.
تک درخت روییده بر سنگ ارسنجان در ۴ کیلومتری شمال غرب شهر، در دامنه کوه مشرف به آن بوده است. در پایین دست محل قرار گیری این سنگ و درخت طرح‌های آبخیز‌‌داری و ایجاد راه‌بند برای آرام‌بند آب اجرا شده است و متاسفانه تا به امروز برای حفاظت از آن اقدام موثر و جدی صورت نگرفته است. نه تنها توجهی توسط متولیان امر به این درخت زیبا نشده بلکه متاسفانه هر ساله شاهد تخریب قسمت‌هایی از سنگ به بهانه‌های مختلف هستیم.
جویندگان گنج، توریست‌ها و مردم بومی نا‌آگاه که با بازدید از این مکان در زیر سنگ حفره‌هایی ایجاد کرده‌اند و بعضا آتش برپا ساخته‌اند یا افرادی که با رنگ و مخدوش کردن بدنه سنگ برای نوشتن یادگاری روی آن، به تخریب سنگ مبادرت کرده‌اند که لازم است اقداماتی برای نگهداری سنگ و درخت کلخونگ روی آن به عمل آید.
در سال‌های اخیر نیز شایعاتی بر مبنی انتقال این سنگ و درخت روی آن به یکی از میادین ارسنجان یا شهر شیراز به گوش رسید که امید داریم درست نبوده و در حد یک شایعه باقی بماند. چرا که هر گونه دست‌اندازی در روند رشد درخت که مشخصا هنوز هم در جریان و رشد است این روند را مختل کرده و سبب خشکیده شدن درخت خواهد شد.
