چشمه بل و رودخانه سیروان دو اثر طبیعی منحصر به فرد در ایران است که میتوان گفت، چشمه بل یکی از پر آبترین چشمههای آب شیرین و آشامیدنی در غرب ایران است که در منطقه اورامانات ولی در محدوده شهرستان پاوه استان کرمانشاه قرار دارد. چشمه از کوه مرتفع پاوه با دبی و فشار بسیار بالا بیرون آمده و به رودخانه سیروان میریزد. چشمه علاوه بر زیبایی خود دارای اهمیت بالا در فرهنگ و تاریخ منطقه هورامانات دارد. این مطلب را در سایت کلوت به صورت کامل بخوانید و به آگاهی برسید.
چشمه بل و رودخانه سیروان در دهههای ۴۰ و ۵۰ شمسی بسیار پر آب بوده و در ۳ مرداد ۱۳۸۸ در لیست فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفته است. چشمه بل در میانه جاده روستای سلین به روستای هجیج قرار دارد و در سال ۱۳۹۴ با ساخت و آبگیری سد داریان احتمال غرق شدن آن میرفت که با اجرای طرحی با عنوان نجات بخشی چشمه بل مسیر طبیعی آن با احداث گالری و تونلهایی به ارتفاعی حدود ۱۱۰ متر بالاتر از تراز مظهر طبیعی خود تعویض شد و از غرق شدن آن در رودخانه سیروان جلوگیری به عمل آمد.
لازم به ذکر است با احداث سد داریان حدود ۷ روستا و ۹۰ درصد از باغهای روستای سلین در حاشیه چشمه بل و رودخانه سیروان به زیر آب رفته و دریاچه پشت سد داریان با عمقی بالای ۱۰۰ متر به یکی از جاذبههای توریستی استان کرمانشاه و منطقه اورامانات تبدیل شده است.

در حال حاضر بخشی از آب چشمه بل برای تامین آب شرب شهر نودشه و روستاهای دریبر، داریان، ناو، هجیج و سلین مورد استفاده قرار میگیرد. شوربختانه با وجود احداث سد داریان بخشی از منظر فرهنگی، تاریخی و باستانی منطقه اورامانات به زیر آب رفته و قسمتی از هویت تاریخی باستانی منطقه را که در حال ثبت در میراث فرهنگی سازمان یونسکو بود را با احداث سد از دست دادهایم.

رودخانه سیروان از دو سرشاخه ژاوهرو و گردلان تشکیل شده که چشمه بل نیز به درون آن میریزد، رودخانهای که در اطراف خود منطقهها و مکانهای باستانی داشته و شوربختانه با آبگیری سد داریان به زیر آب رفته است! پژوهشکده باستان شناسی وزرات میراث فرهنگی تحت نظر آقای دکتر فریدون بیگلری کاوشهایی را قبل از غرقاب شدن این مکانها صورت دادند که اطلاعات جدیدی در خصوص تاریخ و قبل از آن توسط آنها ارایه شد. آثار پارینه سنگی در غارهای منطقه کشف و نشانگر وجود شکارگران اولیه از پیش از چهل هزار سال تا حدود دوازده هزار سال پیش در اطراف رودخانه سیروان است. این آثار به مانند ابزارهای سنگی و استخوان حیوانات مختلف میباشد که در پناهگاهی صخرهای به نام مرو دارای مشهور بوده است. بعید به نظر نمیرسد که احتمالا نوع انسان نئاندرتال در ارتفاعات اطراف رودخانه سیروان و کوه شاهو زندگی میکرده است. در نزدیکی روستای روآر نیز چند سکونتگاه و یک گور سنگی با سقف گنبدی شکل کشف شده که احتمالا از قدیمیترین شواهد گنبدسازی در غرب منطقه زاگرس است، این گنبد و گور با استفاده از شیوه خشکه چینی ساخته شده است.
همچنین آثاری از سکونت انسان در عصر آهن با قدمت نزدیک به سه هزار سال در نزدیکی روستای روآر یافت شد که شامل چند سکونتگاه و یک گور بزرگ سنگی با سقف گنبدی شکل است. این گور سنگی احتمالاً از قدیمیترین شواهد گنبد سازی در غرب زاگرس است که با شیوه خشکهچین ساخته شده است که شوربختانه با آبگیری سد داریان برای همیشه قسمت بزرگی از آثار تاریخی منطقه هورامانات به زیر آب رفته است.






