مسجد چهار برکه یکی از زیباترین و خاصترین مساجد در شهر لار استان فارس است که از آن در کلوت میخوانیم. در شهر لار مسجدی کوچک اما با قدمتی زیاد و طراحی عجیب و منحصر به فردی وجود دارد، مسجد چهار برکه مسجدی است که بر روی سطح آب یک حوض انبار بزرگ در کنار ضلع شرقی بازار تاریخی قیصریه لار و روبروی بازار قصابها احداث شده است.
این مسجد کوچک، به نام چهاربرکه یا حاج رجبعلی موحدی معروف به مسجد حاج رجبعلی محمد مهدی دارای فضایی حدود ۸۱ متر مربع دارد که پنجرههایی مشبک در چهار طرف آن به سمت حوض انبار یا برکههای زیرین باز شده که سبب شده تا هوای درون مسجد در تابستان خنک باشد.
مسجد در تاریخ ۱۹ مرداد ماه ۱۳۸۴ با شماره ۱۲۷۰۳ به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
ثبت این مسجد با نام مسجد چهار برکه خود دارای ایراداتی است از جمله این که در زیر این مسجد آب انباری مدور وجود دارد که همچون دیگر برکهها دارای سقفی بر روی آن است و چهار بازوی کناری به صورت چلیپایی طراحی و ساخته شده که به این برکه مدور متصل است از طریق دو ورودی آب تغذیه میشوند. بنابر این این مسجد باید نام پنج برکه را به خود اختصاص میداد چرا که در حقیقت پنج برکه در زیر این مسجد به یکدیگر متصل است و متاسفانه به این مهم در نامگذاری و ثبت ملی آن توجهی نشده است.
تابلو کنار درب ورودی مسجد چهار برکه
عرض دالانهای مخزن آن حدود ۶/۴ متر و طول دالان و بازوی شمالی، جنوبی آن ۳۸ متر و طول دالان و بازوی شرقی، غربی آنحدود ۴۳ متر است. عمق مخزن آن حدود ۸ متر و از کف آن تا بالای بام برکهها حدود ۱۲ متر ارتفاع دارد که حدود ۳ میلیون لیتر آب را در خود جای میدهد.
این مسجد قدمتی بیش از ۶۰۰ سال داشته و از زمان دقیق ساخت آن اطلاعی در دست نیست. در ایران مساجد جامع أصفهان، یزد و نایین بر روی قنات قرار دارند و پایاب قنات از زیر قسمتی از این مکانها عبور میکند اما مسجدی چون مسجد چهاربرکه به صورت کامل روی آب ساخته نشده است که این موضوع بر اهمیت این مسجد و خاص بودن آن میافزاید.
آن چه از کتیبههای درون مسجد و روایات بدست میآید این بنا بر روی آب انبار کاربری غیر از مسجد داشته و به عنوان محلی برای شورا و تصمیمگیریهای اهالی بازار قیصریه بوده و سپس تبدیل به مسجد شده است. هر آنچه هست قدمت تاریخی آن به بیش از دوره اسلامی برمیگردد. در این مسجد دو کتیبه وجود دارد یکی از تعمیر بنای آن در سال ۱۳۰۷ هجری قمری ذکر کرده و دیگری کتیبهای گجراتی است مربوط به دوره صفویه سال ۱۰۵۱ هجری قمری که به تغییر کاربری آن اشاره کرده است که استناد به آن میتوان به قدمت بالاتر مسجد و کاربری غیر از این اشاره کرد.
کلوت سایت مستقل خبری و اطلاعرسانی است.
آگاهیرسانی و اطلاعات جامع از کویرها و بیابانهای ایران
در حیطه فعالیتهای سایت یاردانگ است و سایت کلوت آگاهیرسانی و اطلاعات جامعی را از همه جا میدهد
هر گونه برداشت با ذکر منبع یعنی سایت کلوت مجاز است